Jedna z najważniejszych książek 2024 roku według magazynu „Foreign Affairs” Jeśli chcesz zrozumieć, co dzieje się w największym państwie we wschodniej części UE, to jest książka, od której powinieneś zacząć. Timothy Garton Ash Lektura obowiązkowa dla wszystkich zainteresowanych przyszłością populizmu w Polsce, Europie i poza nią. Anne Applebaum Pierwszym przykazaniem polskiej polityki jest zasada: nie daj się znów wymazać z mapy. Cierpimy na post-traumatyczną suwerenność. Militarne próby usuwania krajów z powierzchni Europy przestały być wspomnieniem. Wybory polityczne Polek i Polaków są znów ważne. Od nich zależy egzystencja naszego państwa. Jeśli będziemy niemądrze podzieleni, przegramy. Jarosław Kuisz w przenikliwej analizie podstaw polityki pokazuje, że „wakacje od Historii” się skończyły. Nasze traumy z przeszłości to zmora, ale i szansa. Książka zaprasza do poszukiwania odpowiedzi na najważniejsze pytanie: „Jak zachować suwerenność?”. JAROSŁAW KUISZ – pisarz, historyk prawa i analityk polityczny. Redaktor naczelny tygodnika intelektualnego „Kultura Liberalna”. Oxford School of Global and Area Studies Research Associate na Uniwersytecie Oksfordzkim, adiunkt na WPiA UW, związany z paryskim Institut d’histoire du temps present, CNRS. Autor i kontekst Jarosław Kuisz, to polski publicysta i historyk, urodzony w 1976 roku, w Warszawie. Absolwent prawa i historii, które ukończył na Uniwersytecie Warszawskim. W 2001 roku obronił pracę magisterską dotyczącą Teorii sprawiedliwości Johna Rawlsa. W 2007 roku uzyskał doktorat z nauk prawnych na podstawie pracy o charakterze prawnym porozumień sierpniowych, w latach 1980–1981. Wykładał również na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, w Kolegium MISH Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytecie w Rotterdamie i Uniwersytecie Kopenhaskim. Jarosław Kuisz pracuje jako adiunkt w Instytucie Historii Prawa Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Jest także redaktorem naczelnym internetowego tygodnika „Kultura Liberalna”. Jego zainteresowania naukowe obejmują historię prawa oraz powszechną historię państwa i prawa. Kuisz jest uznawany za jednego z pionierów w dziedzinie „Law and Literature” i „Law and Film” w Polsce, czyli interdyscyplinarnych badań nad związkami prawa, literatury oraz filmu. W 2010 roku otrzymał nagrodę dla młodych naukowców tygodnika „Polityka”. W 2025 roku ukazała się książka Jarosława Kuisza, zatytułowana „Strach o suwerenność. Nowa polska polityka”. Publikacja powstała na zamówienie brytyjskiego wydawcy, który chciał przybliżyć zagranicznemu czytelnikowi obecną sytuację Polski. Jej głównym celem jest wyjaśnienie, czym jest współczesna Polska i skąd wynika nieustanna troska obywateli oraz rządzących o suwerenność największego państwa we wschodniej części Unii Europejskiej. Kluczowe tezy Jarosław Kuisz w swojej książce, zatytułowanej „Strach o suwerenność. Nowa polska polityka”, koncentruje się na tezie, że sposób prowadzenia polskiej polityki został ukształtowany przez traumę historyczną kilkukrotnej utraty niepodległości. Według autora, trauma ta objawia się w postawach politycznych, które są motywowane lękiem przed ponownym zniknięciem Polski z mapy Europy. Decyzje i działania podejmowane przez polskie władze wynikają z nieświadomego lęku przed różnego rodzaju zagrożeniem dla polityki Polski oraz suwerenności państwa. Ten strach jest głęboko zakorzeniony i objawia się niezależnie od opcji politycznej lub prezentowanej ideologii. Wpływ na niego ma skomplikowana historia Polski z okresu zaborów i II Wojny Światowej. W książce Jarosława Kuisza znalazła się również pogłębiona analiza dotycząca tego, w jaki sposób zjawiska sięgające nawet XVIII wieku, takie jak tradycje republikańskie, wpływają na współczesną politykę. Według autora, te historyczne korzenie pomagają zrozumieć m.in. fenomen polskiego populizmu czy stosunek Polaków do Unii Europejskiej. Pisarz twierdzi, że od 1989 roku Polacy mogli cieszyć się okresem względnego spokoju. Jednak wojna w Ukrainie i kryzysy globalne pokazały, że historia jest nieprzewidywalna, a Polska musi na nowo zdefiniować swoją rolę w świecie, a także przeanalizować sposoby na zachowanie suwerenności. Jarosław Kuisz zwraca uwagę, że głębokie podziały w polskim społeczeństwie są bardzo niekorzystne i osłabiają zdolność państwa do skutecznego reagowania na różnego rodzaju wyzwania. Pisarz przekonuje, że najważniejsze pytanie dla Polski brzmi – jak zachować suwerenność i bezpieczeństwo kraju, a jednocześnie uniknąć destrukcyjnych podziałów? Wnioski i rekomendacje W swojej publikacji pt. „Strach o suwerenność. Nowa polska polityka”, Jarosław Kuisz koncentruje się na próbie wypracowania różnych rekomendacji, kierowanych zarówno do polskiej klasy politycznej, jak i całego społeczeństwa. Wskazuje on, że do pokonania strachu przed utratą suwerenności, konieczne jest odcięcie się od utrwalonych i w dużej mierze nieadekwatnych wzorców myślenia oraz działania. Jarosław Kuisz uważa, że powtarzanie górnolotnych haseł dotyczących powstańczej walki o niepodległość czy etosu opozycji antykomunistycznej, choć dla przeciętnego Polaka bardzo ważne, nie jest już wystarczającymi drogowskazami dla Polski w XXI wieku. Pisarz podkreśla konieczność przeformułowania całej koncepcji suwerenności. Według Jarosława Kuisza, Polska nie może już myśleć o suwerenności w kategoriach izolacjonizmu czy nieuchronnej konfrontacji. Zamiast tego, powinna przyjąć perspektywę suwerenności, rozumianej jako wzmacnianie swojej pozycji wewnątrz struktur międzynarodowych, takich jak Unia Europejska. Kuisz stawia na konieczność zaprzestania tworzenia pokoleniowych podziałów i potrzebę wypracowania całkiem nowej wizji państwa, która pozwoli młodym osobom, nieobciążonym traumą historyczną, na budowanie nowoczesnej, otwartej oraz silnej Polski. W podsumowaniu książki pt. „Strach o suwerenność. Nowa polska polityka”, Jarosław Kuisz podkreśla również znaczenie krytycznego spojrzenia na własną historię i pilną potrzebę rezygnacji z mitów, które blokują rozwój Polski. Dlaczego warto przeczytać? Książka Jarosława Kuisza, zatytułowana „Strach o suwerenność. Nowa polska polityka” jest uznawana za wartościową i godną polecenia publikację. W publikacji tej autor łączy historyczną perspektywę z analizą psychologiczną, pokazując, że polityka Polski jest głęboko uwarunkowana ciągłym lękiem przed utratą niepodległości. To podejście pomaga zrozumieć, irracjonalne z pozoru, decyzje i podziały, które dominują na polskiej scenie politycznej. Jest to całkiem nowe i świeże spojrzenie historyczno-behawioralne, które może otworzyć oczy niejednemu czytelnikowi. Książka jest postrzegana jako obowiązkowa lektura dla każdego, kto chce pojąć współczesne dylematy Polski w obliczu globalnych kryzysów. Pozwala ona na poznanie kwestii związanych z przyszłością i rozwojem populizmu w Polsce i Europie. Publikacja Jarosława Kuisza jest również cenną pozycją dla osób z zagranicy, chcących zapoznać się ze specyfiką polskiej polityki i jej historycznych uwarunkowań. Perspektywa pisarza jest interesującym kontrapunktem dla narracji historycznych i politycznych, dominujących w dyskursie konserwatywnym czy narodowym. Jarosław Kuisz nie tylko opisuje polskie lęki, ale także wzywa do porzucenia konfrontacyjnego myślenia na rzecz pragmatyzmu i racjonalizmu. Książka zachęca więc do dyskusji o tym, jak połączyć poczucie polskiej tożsamości z członkostwem w Unii Europejskiej, unikając pułapek historycznego sentymentu i nieustannego rozpamiętywania doznanych krzywd.

Monografia jest wartościowym opracowaniem, ujmującym całościowo genezę i ewolucję sztuki operacyjne w kręgu rosyjskiej kultury politycznej i sztuki wojennej opartej na rzetelnej i obiektywnej analizie rosyjskiej literatury z obszaru sztuki wojenne i historii wojen.

Eksperci są zgodni co do wpływu, jaki na bezpieczeństwo wywierają takie zjawiska, jak: religia, kultura, morale czy opinia publiczna. Są one związane z informacyjnym wymiarem bezpieczeństwa i określane zbiorczym mianem czynnika duchowego lub psychologicznego, stanowiąc – obok czynnika technicznego – jeden z jego elementów składowych. Szczególnie duże znaczenie nadawane jest temu aspektowi w Rosji. Monografia stanowi całościowe, uporządkowane ujęcie tej problematyki, w którym zdefiniowano, co składa się na rosyjską koncepcję bezpieczeństwa informacyjnego. Autor osadził ją w szerszym kontekście kultury strategicznej i prze-analizował z wykorzystaniem warsztatu nauk o bezpieczeństwie. Przedstawił także rozbudowany system bezpieczeństwa informacyjnego Federacji Rosyjskiej, omawiając jego działanie w kontekście konfliktów w Gruzji, Syrii i Ukrainie.